Tác hại của bệnh viêm da nổi cục ở trâu, bò và cách phòng chống dịch bệnh
1. Đặc điểm chung của bệnh
- Bệnh Viêm da nổi cục còn được gọi là bệnh Viêm da nổi cục truyền nhiễm hoặc bệnh Da sần, là bệnh truyền nhiễm do một loại vi rút gây ra trên trâu, bò; loại vi rút này cùng chi với vi rút gây bệnh Đậu trên dê, cừu. Vi rút không gây bệnh trên người.
- Bệnh truyền lây chủ yếu qua côn trùng đốt như muỗi, ruồi, ve; bệnh cũng có thể lây truyền do vận chuyển trâu, bò mang mầm bệnh, sử dụng chung máng uống, khu vực cho ăn và qua tiếp xúc trực tiếp.
- Dịch bệnh gây thiệt hại về năng suất do giảm khả năng sinh sản, sảy thai, tổn thương da, giảm tăng trọng và chết, gây tổn thất về kinh tế cho người chăn nuôi.
2. Động vật mắc bệnh
- Tỷ lệ trâu, bò mắc bệnh khoảng 10 - 20%; tỷ lệ chết khoảng 1 - 5%. Thời gian ủ bệnh trung bình khoảng 4 - 14 ngày.
3. Triệu chứng, bệnh tích
- Trâu, bò mắc bệnh có những biểu hiện: Sốt cao, có thể trên 41°C. Giảm năng suất sữa rõ rệt ở gia súc đang cho con bú. Suy nhược, bỏ ăn và hốc hác; Viêm mũi, viêm kết mạc và tiết nhiều nước bọt. Sưng hạch bạch huyết bề mặt.
- Hình thành các nốt sần có đường kính từ 2-5 cm, đặc biệt là ở da đầu, cổ, chân, bầu vú, cơ quan sinh dục và đáy chậu trong vòng 48 giờ sau khi bắt đầu phản ứng sốt. Các nốt sân này có hình tròn, chắc, tròn và nhô cao, liên quan đến da, mô dưới da và đôi khi cả các cơ bên dưới.
- Các nốt sần lớn có thể bị hoại tử và cuối cùng là xơ hóa và tồn tại trong vài tháng; để lại các vết sẹo có thể tồn tại vĩnh viễn.
- Các mụn nước, vết hoại tử và vết loét có thể xuất hiện ở màng nhầy của miệng và đường tiêu hóa cũng như trong khí quản và phổi.
- Các chân và các bộ phận vùng bụng khác của cơ thể, chẳng hạn như bao da, ức, bìu và âm hộ, có thể bị tiết dịch, khiến con vật không muốn di chuyển. Bò đực có thể bị vô sinh vĩnh viễn hoặc tạm thời. Bò mang thai có thể sảy thai và động dục trong vài tháng.
4. Phòng bệnh
- Phòng bệnh bằng vắc xin:
Tiêm phòng vắc xin là một trong những biện pháp an toàn sinh học hữu hiệu nhất trong công tác phòng, chống dịch bệnh Viêm da nổi cục trên trâu, bò.
Vắc xin Viêm da nổi cục hiện chỉ có 01 loại vắc xin đã qua kiểm định và được Nhà nước chỉ định sử dụng là vắc xin Lumpyvac do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất được công ty Amavet phân phối. Các loại vắc xin khác chưa được phép sử dụng. Chính vì vậy, để đảm bảo tiêm phòng đúng loại vắc xin, đạt hiệu quả, tránh để bị lợi dụng gây thiệt hại kinh tế, đề nghị các hộ dân đăng ký tiêm phòng vắc xin với Thú y xã để được tư vấn và tiêm phòng. Vắc xin có hiệu lực sau tiêm 3 tuần.
- Chăm sóc nuôi dưỡng:
+ Cho trâu bò ăn, uống đầy đủ, đúng khẩu phần để tăng sức đề kháng.
+ Hàng ngày vệ sinh chuồng trại, máng ăn uống sạch sẽ; định kỳ tiêu độc, khử trùng chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi; thu gom phân đưa vào hố chứa phân, rắc vôi bột trên bề mặt và đậy nắp. Định kỳ mỗi tuần sát trùng, tẩy uế chuồng trại và khu vực xung quanh chuồng nuôi từ 1 - 2 lần để tiêu diệt mầm bệnh bằng vôi bột hoặc các loại hoá chất sát trùng như Benkocid, Haniodine, Virkon.
+ Con giống nhập vào nuôi phải khoẻ mạnh, có nguồn gốc rõ ràng, xuất phát từ vùng không có dịch bệnh, được cơ quan thú y cấp giấy chứng nhận kiểm dịch. Trước khi nhập đàn phải được nuôi cách ly 21 ngày.
+ Quan sát vật nuôi hàng ngày, cần sớm phát hiện trâu bò có biểu hiện bất thường như: Bỏ ăn hoặc kém ăn; ủ rũ, nằm một chỗ hoặc lười vận động; các vết loét, mụn ở da, chân, miệng… để báo với cơ quan thú y.
- Để chung tay phòng, chống bệnh viêm da nổi cục ở trâu, bò có hiệu quả, tránh thấp nhất thiệt hại có thể xảy ra, các hộ chăn nuôi và người dân cần tích cực phối hợp với các cơ quan chức năng và các địa phương thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch bệnh ở gia súc. Tuyệt đối không giấu dịch; không mua bán vận chuyển trâu, bò bệnh hoặc chết; không giết mổ, tiêu thụ thịt trâu, bò bệnh hoặc chết; không vứt xác trâu, bò chết ra môi trường; khi phát hiện gia súc có biểu hiện bị bệnh, nghi bị bệnh thì phải báo ngay cho UBND và Ban Thú y xã để lấy mẫu bệnh xét nghiệm.
