Những nông dân thời @ ở xã Hòa Lễ
Tích tụ ruộng đất, từng bước xóa bỏ lối làm ăn manh mún, đưa những phương tiện máy móc và ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất, tạo ra những cánh đồng lúa lớn, nâng cao chất lượng nông sản, là một hướng đi mới đang được nhiều hộ nông dân ở xã Hòa Lễ (Krông Bông) áp dụng.
Gần 30 năm gắn bó với đồng ruộng, giờ đây ông Đỗ Nam 51 tuổi, ở thôn 1, xã Hòa Lễ được mọi người nể phục không phải hình ảnh “con trâu đi trước, cái cày theo sau”, mà là việc ông đã thay đổi nếp nghĩ, cách làm, mạnh dạn đầu tư 700 triệu đồng, để cải tạo 4 ha đất trồng hoa màu kém hiệu quả trở thành cánh đồng lúa nước có hệ thống tưới tiêu, bờ vùng, bờ thửa và giao thông nội đồng hoàn chỉnh.
Ông Nam cho biết: Cánh đồng hiện tại, trước đây là một vùng đất thổ nà, mỗi năm chỉ gieo trồng ngô, sắn được một vụ, nhưng thường xuyên bị thất thu do hạn hán, lũ lụt khiến nhiều người chán nản sản xuất cầm chừng… Là một nông dân nhìn thấy diện tích sản xuất ngày càng bị thu hẹp khiến ông không khỏi băn khoăn, suy đi tính lại nhiều lần, ông bàn với vợ quyết định dành toàn bộ số tiền tích lũy và vay thêm Ngân hàng 200 triệu đồng, sang nhượng lại trên 3 ha đất của những người chung quanh để dưa vào sản xuất. Tuy nhiên, sản xuất cây gì để mang lại hiệu quả và sớm thu hồi vốn lại là một bài toán cần có lời giải, trong “cái khó ló cái khôn”, nhận thấy vùng đất này gần với Bàu Cấm, những năm hạn hán nặng trữ lượng nước vẫn không cạn kiệt…Và rồi ông mua máy tưới, thuê máy móc san ủi, cải tạo thành cánh đồng ruộng nước 2 vụ. Vụ đầu tiên, gia đình ông gieo sạ được 3 ha lúa nước, nhưng do ruộng mới được chuyển từ đất khô sang, không có nước chân nên lượng nước tưới bao nhiêu cũng như “muối bỏ biển”, năng suất kém, cuối vụ thu không đủ bù chi.
Nông dân thu hoạch lúa bằng máy gặt đập liên hợp
Không cam chịu thất bại, ông bỏ ra trên 30 triệu đồng mua vật liệu gạch, xi măng và tự tay xây dựng trên 200 mét kênh mương, đảm bảo nước tưới tiêu cho toàn bộ diện tích ruộng, số đất múc lên để làm ruộng ông hợp đồng xe ủi san bằng thành tuyến đường giao thông nội đồng, thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển sản phẩm. Trong khâu làm đất, thu hoạch đều được sử dụng bằng máy móc vừa tiết kiệm được chi phí nhân công, vừa rút ngắn được thời gian. Bên cạnh đó, ông thường xuyên truy cập thông tin trên mạng internet tìm hiểu đặc tính của từng loại giống lúa, mạnh dạn thay thế dần những loại giống cũ bằng giống lúa ngắn ngày, có khả năng kháng sâu bệnh, năng suất cao, vì thế từ vụ thứ hai gia đình ông đã có lãi. Vụ đông xuân 2020 – 2021 là vụ thứ ba, ông chuyển sang gieo sạ 3 ha giống Quảng Nam 9 và Hương Châu 6, sản lượng thu đạt trên 35 tấn, cao hơn so với khuyến cáo của nhà sản xuất là 5 tấn, với giá bán hiện tại gia đình ông thu gần 250 triệu đồng.
Với sản lượng thu hoạch mỗi mùa hàng chục tấn, ông Nguyễn Lâm Tòng 68 tuổi ở thôn 5 (Hòa Lễ) được người dân trong thôn ví von nhà ông “là kho Hợp tác xã” cho biết: Sau nhiều ngày lặn lội tìm kiếm, ông phát hiện vùng đất nằm dọc theo triền Bàu Dài (thôn 3) địa thế lòng chảo, hàng năm bị lũ lụt cuốn trôi nên bỏ hoang, ông mạnh dạn làm đơn và được chính quyền cho phép khai hoang, vỡ hóa, khai hoang đến đâu ông thuê xe ủi múc đất từ nơi cao san bằng xuống nơi thấp đến đó, xây dựng bờ vùng, bờ thửa, tự đào, đắp 200 mét kênh mương, bơm nước từ Bàu Dài lên để tưới, “kiến tha lâu đầy tổ” mỗi năm mở rộng thêm diện tích một ít, chỉ một vài năm sau ông đã có 4 ha ruộng nước 2 vụ, trung bình những năm trước đây sử dụng giống lúa cũ cũng thu được 30 tấn/vụ. Vụ đông xuân 2020-2021 ông chuyển đổi 1, 5 ha sang trồng giống lúa Hương Châu 6, năng suất đạt 12 tấn/ha/vụ. Do tuổi cao, sức yếu, nên số diện tích còn lại ông chia cho các con sản xuất phát triển kinh tế. Ông chia sẻ thêm: Trong sản xuất “nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống” do đó, ông đã đầu tư mua một máy bơm công suất 22 mã lực để tưới phụ những thời điểm nắng hạn, thường xuyên thay đổi giống lúa mới có ưu thế vượt trội và chăm sóc theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Còn ông Đặng Văn Thơm ở thôn 2 (Hòa Lễ) cho biết: Việc tích tụ ruộng đất sẽ giúp người nông dân thuận tiện đưa cơ giới hóa vào sản xuất, chỉ tính trong khâu làm đất và thu hoạch, người nông dân đã tiết kiệm được 2/3 chi phí, tương đương 6 triệu đồng/ha/vụ. Tuy năm nay đã 72 tuổi, nhưng ông Thơm thường xuyên tìm hiểu thông tin trên mạng internet và tham gia các buổi hội thảo giới thiệu những loại giống lúa mới, nhờ nắm vững quy trình kỹ thuật ứng dụng vào sản xuất như: chăm sóc lúa, bón phân, thực hiện 4 đúng trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng thời điểm và đúng phương pháp), nên năng suất lúa của gia đình ông luôn đạt khá cao, với 1,5 ha lúa Q5 và nếp vụ Đông xuân năm nay ông thu được 15 tấn lúa, nếp khô…
Cũng với cách làm cải tạo đất khô thành ruộng nước hai vụ, ông Trịnh Quang Hùng ở thôn 1 (Hòa Lễ) đã sang nhượng thêm đất, làm bờ vùng bờ thửa, hình thành cánh đồng lúa nước rộng trên 2 ha. Với hệ số sử dụng đất quay vòng 2 vụ, thì mỗi năm gia đình ông cũng thu gần 40 tấn lúa.
Với hướng đi này, đã góp phần hình thành các vùng chuyên canh cây lúa nước ở xã Hòa Lễ với gần 400 ha, năng suất không ngừng tăng lên, đời sống nhân dân được cải thiện đáng kể./.
Mai Viết Tăng
